W literaturze można spotkać starsze nazwy odnoszące się do tego typu polimeryzacji (polikondensacja – w wyniku reakcji polimeryzacji powstaje produkt uboczny, poliaddycja – w wyniku reakcji polimeryzacji nie powstają produkty uboczne) [2].

Schematycznie polimeryzacja stopniowa może obejmować reakcję dwufunkcyjnego monomeru \( AB \) , który zawiera obie grupy funkcyjne \( A \) i \( B \) w cząsteczce (np. \( A \) – grupa aminowa, \( B \) – grupa karboksylowa).

Inny schemat obejmuje reakcje pomiędzy dwoma dwufunkcyjnymi monomerami typu \( AA \) i \( BB \), podczas reakcji polimeryzacji dochodzi do reakcji grup funkcyjnych \( A \) i \( B \), które pochodzą z dwóch cząsteczek – monomerów lub łańcuchów.

Rys. 1 przedstawia przykłady polimeryzacji kondensacyjnej (homopolimeryzacji – homopolikondensacji oraz heteropolimeryzacji –heteropolikondensacji).

Procesy polireakcji stopniowej można podzielić na:

• równowagowe (stechiometryczny udział monomerów; wysoka temperatura procesu w fazie stopionej; produkt uboczny usuwa się za pomocą podciśnienia, destylacji azeotropowej; reakcje grup funkcyjnych prowadzą do stanu równowagi);
• nierównowagowe (monomery z grupami funkcyjnymi o dużej reaktywności, niska temperatura procesu; równowaga przesunięta w kierunku syntezowanego polimeru).

Przykład 1: Przykłady polimerów otrzymywanych w wyniku polimeryzacji kondensacyjnej, w procesie powstaje produkt uboczny

Przykłady polimerów:

• poliestry,
• poliwęglany,
• poliamidy,
• silikony,
• żywice mocznikowo-formaldehydowe (aminoplasty),
• żywice fenolowo-aldehydowe (fenoplasty).

Tabela 1 przedstawia wybrane przykłady polimerów otrzymywanych w wyniku polimeryzacji kondensacyjnej z produktami ubocznymi.

Tabela 1: Przykłady polimerów otrzymywanych w wyniku polimeryzacji kondensacyjnej z produktami ubocznymi.

Przykład 2: Przykłady polimerów otrzymywanych w wyniku polimeryzacji kondensacyjnej, w procesie nie powstaje produkt uboczny

Przykłady polimerów:

• żywice epoksydowe,
• żywice poliuretanowe,
• polimoczniki.

Tabela 2 przedstawia przykłady polimerów otrzymywanych w wyniku polimeryzacji kondensacyjnej bez produktów ubocznych.

Tabela 2: Przykłady polimerów otrzymywanych w polimeryzacji kondensacyjnej bez produktów ubocznych.

Polimeryzacja kondensacyjna, to proces, który występuje w przyrodzie (synteza biopolimerów, np. kwasów nukleinowych, białek), jest stosowany w procesie produkcji wielu polimerów (przykłady przedstawia Tabela 1, Tabela 2 ).